Pages

6 Nisan 2012 Cuma

Bir ömür muhasebesi : Gün Olur Asra Bedel

Tüm hayatınız, aileniz, arkadaşlıklarınız, bağlı bulunduğunuz siyasal rejimler, olaylar, anılarınız, hayalleriniz hem de en çılgın, en gerçekleşmeyecek denilen hayalleriniz. Bir gün, çok sevdiğiniz bir arkadaşınızı omuzlarınızda taşırken gözlerinizde canlanıverse tüm bunlar, ne hissederdiniz? Tüm ömrümüzün, her detayıyla gözlerinizin önünden bir film şeridi gibi geçmesi mesela?


Bu kitap tanıtımımı büyük ustalardan, az çok bizim de yakından tanıdığımız, bildiğimiz, Kırgız yazarlardan Cengiz Aytmatov'a ve en büyük eserlerinden biri olan Gün Olur Asra Bedel'e ayırdım. 


Her zaman ki gibi önce biraz yazarı tanıyalım. Cengiz Aytmatov 1928 yılında Talas-Kırgızistan da doğdu. Babası 1937 yılında Stalin politikalarından ötürü kurşuna dizildi. Aytmatov, Sovyet Sosyalist Rusya Dönemin de dünyaya gelmiş ve genç yaşta çalışmak zorunda kalmıştı. Henüz 13-14 yaşlarında iken çalışmak zorunda kalan Aytmatov, 2.Dünya Savaşı nedeniyle savaşa katılmak zorunda olan yetişkinleri ikame eden "çalışan çocuk ordusunun" sadece bir örneğiydi. 

Daha sonra doğup büyüdüğü Şeker köyünden ayrılarak Kazakistana gitti ve burada Veterinerlik okudu. İlerleyen dönemlerde tekrar ülkesine dönerek öğrenimine Bişkek de devam etti. 1956-58 yıllarında ise öğrenimine Moskova da devam etti. Bu yıllarda yazmaya başlayan Aytmatov, kısa sürede fark edildi ve 1957 de Sovyet Yazarlar Birliğine kabul edildi. 1963 yılında Lenin Ödülünü alırç 1968 yılında ise Kırgızistan Milli Yazarı seçildi.

Dünya Edebiyat Tarihine bir çok önemli eser kazandıran Aytmatov, önce Sovyet Rusyayı daha sonra da Kırgızistanı Büyükelçi olarak temsil etti. Eserleri 150den fazla dile tercüme edildi. Tanıtmaya çalıştığımız kitabı olan Gün Olur Asra Bedelin film çekimleri sırasında rahatsızlandı. Tedavi için gittiği Almanya da böbrek yetmezliğinden 2008 yılında hayatını kaybetti. 

En önemli eserleri arasında, Gün Olur Asra Bedel, Cahit Berkayın eşsiz eserlerinden birine adını verdiği  Selvi Boylum Al Yazmalım, Cemile, Sultan Murat, Toprak Ana sayılabilir. 

Gelgelelim kitaba. Gün Olur Asra Bedel, az evvel de bahsettiğim gibi bir arkadaşın, başka bir arkadaşının cenazesini toprağa vermek üzere köyden mezarlığa giden yolculukta yapılan bir ömür muhasebesi aslında. Arkadaşlıkların, ailenin, rejimin, toplumun, ideolojilerin ve bunların toplumsal yapıya izdüşümlerini başarılı bir analizle, akıcı bir üslupla göreceksiniz bu kitapta.

Sadece bunlardan ibaret değil kitap. Mankurtlarla tanışacaksınız. Mankurtlar eski dönemlerde insan psikolojisinin ve davranışlarının nasıl kontrol altına alındığını, nasıl robot haline getirildiğini tüm çıplaklığıyla gösteren bir nevi psikolojik işkenceye maruz kalmış kişiler. Bu bölümleri okurken eminim ki hayretler içine düşeceksiniz.

Astronotla Kozmonot sadece dilsel farklılıklar gösterir. Bu kitapta kozmonotları (Rusların uzaya gidenlere verdiği isim) ve biraz fantastik bir hayali de okuyup şaşıracağınıza eminim. Biraz kalın bir kitap, ama inanıyorum ki bir solukta bitireceksiniz. Kitabı bitirdikten sonra bir muhasebe yapmaktan alıkoyamayacaksınız kendinizi.

Az laf çok iş, buradan okuduğunuz yeter, hadi biraz da kitaptan devam edin. İyi okumalar.

1 yorum: